Değerlerinizin neler olduğunu hiç düşündünüz mü? Yaşamınızda bazı şeyleri yaparken, yorulsanız dahi kendinizi iyi hissettiğiniz, bazen hiçbir şey yapmadığınız halde yorulduğunuz ve kendinizi neden iyi hissetmediğinizi sorguladığınız zamanlar olmuyor mu?
Bazı insanlarla aynı işi yaptığınız, aynı yöneticiye sahip olduğunuz halde siz neden olduğunuz yerden memnun değilsiniz?
Değerler, bizim yaşamımızı oluşturan önemli bir unsurdur. Bir kez değerlerimizi keşfettiğimizde ayaklarımızın yere bastığını hissederiz. Değerlerimize uygun bir yaşam şekillendirdiğimizde ise ne kadar çok çalışırsak çalışalım, kafamızı yastığa koyduğumuzda yorgunluk değil, mutluluk ve keyif duygusu olur içimizde.
Değerlerin keşfi çalışmasını ilk 3 seansta çalışmak istememin de ana sebebi budur. Müşterilerim kendi değerlerini bulduklarında daha yoğun bir şekilde ne yaşıyorsa ilişkilendirmesi çok daha kolay oluyor. Anlam veremediği şeylere, anlam yüklemeye başlıyor.
Bir örnek vermek isterim sizlere. Bir üst düzey yönetici tüm hedeflerinin gerçek olmasına rağmen kendisini rahatsız hissediyor. Değerler çalıştığımızda en önemli değerleri arasında aile ve huzur geldiğini ve işiyle değerlerinin uyumlu olmadığını fark ediyor. Farkındalık sonrası tüm şartları değerlendirerek ne yapacağına karar verme aşamasına geçiyor.
Bazen sizin de böyle hissettiğiniz oluyor mu? Her şeyim tam ama neden mutlu değilim? Her şeyim tam gibi ama neden huzurum yok? Soruların sonu, bize az da olsa ipucu veriyor aslında. Bu gibi durumlarda yapılması gereken ilk çalışmadır değerler çalışması. Kişi önce değerlerini keşfeder, sonra sorusuna, cevabı ile birlikte geri döner.
Değerler çalışmasında, değerlerimizi keşfettikten sonra, değerlendirme aşamasına geçeriz. Değerlerimiz içsel değer mi, dışsal değer mi? Değerlerimiz daha fazla evrensel olan adalet, barış gibi değerlerden mi oluşuyor? Araç değerler mi para gibi? Amaç değerler mi mutluluk gibi?
Bir örnek de burada vermek gerekir diye düşünüyorum. Bir departman yöneticisi devamlı hedef odaklı çalışıyor, işini her şeyin önünde görüyor, sabah, akşam devamlı iş düşünüyor. Performansı bazen çok iyi, bazen de başarılı olamadığı durumlar oluyor. İşi nedeniyle evine, eşine, arkadaşlarına da zaman ayıramıyor. Zaman yönetimi çalışmak ve performansını güçlendirmek üzere koçluk alıyor. İlk seans zaman yönetimi üzerine çalıştıktan sonra ikinci seansımızda değerler çalışması yapıyoruz. Değerleri başarı, para, takdir edilmek, mutluluk, huzur olarak karşımıza çıkıyor. Burada yaptığımız değerlendirme de ise asıl fark ettiği güçlü hissetmek, para kazanmak için, başarılı olmak; başarısını ölçmek için takdir edilmeyi seçiyor. İlk iki değeri ise huzur ve mutluluk. Çocukluğundan beri mutlu ve huzurlu hissetmek için güçlü ve başarılı olması gerektiğini düşünüyor. Bütün diğer değerleri aslında araç değeri. Amaç değeri mutluluk ve huzur. Çocukluğundaki koşulları ile şimdiki koşulları arasında her şey farklı olmasına rağmen, aynı inanç kalıbı devam ediyor. Artık bir yönetici, kendi ayakları üzerinde durabilen, koşulları çocukluğundaki gibi olmayan… Bunu fark eden birisi sizce bundan sonraki hayatında neler yapar?
Tüm bu çalışmaları tek bir sayfada gördüğünüzde yukarıdaki örnek gibi, işte o zaman vizyonunuzu da netleştirebiliyorsunuz, kişisel gelişim planı için de daha hızlı harekete geçebiliyorsunuz. En önemlisi hayatınız, yaptıklarınız ve değerleriniz arasında bağlantı kuruyor ve motive oluyorsunuz.
Bazen değerlerinize uygun olmasa da işinizi veya bulunduğunuz koşulları değiştiremediğiniz zamanlar da olabiliyor tabi. Bununla birlikte bunun farkında olmak bile motivasyonu artıyor. Vizyon çalışmasında kısa vadeli planlarda mevcut koşulları değiştirmeden değerlerinizle bağlantılı neler yapabileceğinizi çalışıyoruz. Onları yaşamınıza nasıl dahil edersiniz? Hangi aktiviteler bu değerinizi yaşatır? Uzun vadeli planlarınızda zaten mevcut durumu değiştirmek üzere eylem adımları oluşturuyorsunuz. Bir kere değerleri öğrendiğinizde bu eylem adımlarını da atmanız kolaylaşıyor. Çünkü neyi neden yaptığımızın farkında olmak, kendimizi bilmek, daha bütünsel bakarak hedef ve değer odaklı yaşamımızı sağlıyor. O zaman koşullar aynı olsa bile, duygu durumumuz değişiyor. O koşulları değiştirebileceğimizi biliyor ve o gücü kendimizde hissediyoruz.
Siz de daha önce değerler çalışması yapmadıysanız daha fazla geç kalmayın derim ben. Kendinizi tanıyın, değerlerinizi keşfedin. Hayat amacınızı oluştururken, değerlerinizden ilhan alın.
Sorularınız ve koçluk talepleriniz için bana sultan@sherpagelisim.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Bu yazımı daha önce kendi sitemde yayınlamış olmama rağmen, değerlerimiz hayatımızda öyle büyük bir öneme sahip ki, şirketimizin sitesinde de bulunması ve daha fazla kişiye fayda sağlamasını ümit ediyoruz. .
Sağlıklı ve değerlerinizle yaşayabileceğiniz günler dileğiyle…
Sultan Cüneyit